ՀՀ  կառավարության այսօրվա նիստին հավանության արժանացավ «Հայաստանի Հանրապետության 2019 թվականի պետական բյուջեում, Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2018 թվականի դեկտեմբերի 27-ի N 1515-Ն որոշման մեջ փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու և Հայաստանի Հանրապետության քննչական կոմիտեին գումար հատկացնելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշման նախագիծը:

Նախագծով ՀՀ քննչական կոմիտեին հատկացված  396 հազար 900 ԱՄՆ դոլար գումարը կփոխանցվի  «Earth link & Advanced Resources Development» (ELARD) ընկերությանը՝ ՀՀ քննչական կոմիտեի հատկապես կարևոր գործերի քննության գլխավոր վարչությունում քննվող քրեական գործով Ամուլսարի ոսկեբեր քվարցիտային հանքի շահագործման նպատակով նշանակված համալիր փորձաքննությունները կատարելու, ինչպես նաև հանքի շահագործման նպատակով կազմված շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության գնահատման և բնապահպանական և սոցիալական ազդեցության գնահատման հաշվետվությունների փորձաքննության համար:

Նշենք, որ հանքավայրի շահագործման հետևանքով շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության ռիսկերը պարզելու համար քրեական գործով նշանակվել է էկոլոգիական, երկրաբանական, հիդրոլոգիական, երկրաֆիզիկական, նյութագիտական, հողագիտական, քիմիական, տեխնոլոգիական, շինարարատեխնիկական և տնտեսագիտական համալիր փորձաքննություն:

Հիշեցնենք, որ 2018 թվականի նոյեմբերի 8-ին Հայաստանի Հանրապետության քննչական կոմիտեի հատկապես կարևոր գործերի քննության գլխավոր վարչությունում քննվող քրեական գործով հայտարարվել էր  Ամուլսարի ոսկեբեր քվարցիտային հանքի շահագործման նպատակով կազմված շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության գնահատման և բնապահպանական և սոցիալական ազդեցության գնահատման միջազգային անկախ փորձագիտության նախաորակավորման ընթացակարգի մասին:

Մրցույթին մասնակցելու հայտ են ներկայացրել 2 միջազգային մասնագիտական ընկերություններ:

2018 թվականի նոյեմբերի 27-ին նշված ընկերություններին ուղարկվել է մրցույթային տեխնիկական առաջադրանքը և առաջարկվել է ներկայացնել տեխնիկական առաջադրանքին համապատասխան՝ մրցույթային առաջարկ, գործողությունների պլան, մասնագետների ցանկը, ովքեր ներգրավվելու են համալիր փորձաքննության կատարմանը, ինչպես նաև՝ գնային առաջարկ:

Մրցույթին մասնակցելու հայտ ներկայացրած 2 միջազգային մասնագիտական ընկերություններն էլեկտրոնային փոստով ուղարկել էին տեխնիկական առաջադրանքին համապատասխան գործողությունների պլանը, մասնագետների ցանկը և գնային առաջարկները:

2018 թվականի նոյեմբերի 20-ին Հայաստանի Հանրապետության քննչական կոմիտեի նախագահը ստորագրել էր  «Հայաստանի Հանրապետության քննչական կոմիտեի վարույթում քննվող քրեական գործով նշանակված համալիր փորձաքննության շրջանակներում միջազգային մրցույթի կազմակերպման, անցկացման, արդյունքների ամփոփման նպատակով մրցույթային հանձնաժողովի կազմը հաստատելու մասին» թիվ 185-Ա հրաման:

Համաձայն նշված հրամանի՝ միջազգային մրցույթ կազմակերպելու, անցկացնելու, արդյունքներն ամփոփելու նպատակով ստեղծված մրցույթային հանձնաժողովը քննարկել է նշված ընկերությունների կողմից ներկայացված տեղեկատվությունը, կատարել լրացուցիչ ուսումնասիրություններ և վերլուծություններ, ինչի արդյունքում նախապատվությունը տվել է մրցույթին մասնակցած «Earth link & Advanced Resources Development» (ELARD) ընկերությանը, որը ներկայացրել է 396 հազար 900 ԱՄՆ դոլար (ներառյալ հարկերը) գնային առաջարկ:

ՀՀ ՔԿ նախագահ Հայկ Գրիգորյանը կառավարության անդամներին հայտնեց, որ Քննչական կոմիտեն ՀՀ բնապահպանության նախարարության հետ համատեղ փորձել է ամենասեղմ ժամկետներում կազմակերպել գործընթացը:

«Նման գործընթացները սովորաբար տևում են 6-ից 8 ամիս:  Բնապահպանության  նախարարության գործընկերների հետ  այդ գործընթացները հնարավորինս արագացրել ենք: Առկա էին ընթացակարգեր, որոնք շրջանցելն անհնար էր: Նախապատրաստական գործընթացը հաղթահարել ենք չորս ամսվա ընթացքում, իսկ փորձաքննության եզրակացությունը ELARD ընկերությունը պատրաստվում է ներկայացնել 12-ից 16 շաբաթների ընթացքում: Սակայն, յուրաքանչյուր երկու շաբաթը մեկ ընկերությունը կներկայացնի  ընթացիկ հաշվետվություն: Իսկ նախնական արդյունքները ընկերության կողմից կներկայացվեն սույն թվականի մայիս ամսին»,- Կառավարության այսօրվա նիստին հայտարարեց ՀՀ ՔԿ նախագահ Հայկ Գրիգորյանը:

Ավելի վաղ հայտնել էինք, որ ՀՀ քննչական կոմիտեի ՀԿԳ քննության գլխավոր վարչությունում հարուցվել է քրեական գործ՝ ՀՀ բնապահպանության նախարարության պաշտոնատար անձանց կողմից շրջակա միջավայրի աղտոտման մասին տեղեկությունները դիտավորությամբ թաքցնելու առերևույթ դեպքի առթիվ։

ՀՀ քննչական կոմիտեում քաղաքացուց հաղորդում էր ստացվել՝ «Լիդիան Արմենիա» փակ բաժնետիրական ընկերության կողմից Ամուլսարի ոսկեբեր քվարցիտների հանքավայրի հանքարդյունահանման համալիրի շահագործման հետ կապված շրջակա միջավայրի աղտոտման վերաբերյալ:

Պարզվել է, որ «Գեոթիմ» փակ բաժնետիրական ընկերությունը, որը հետագայում վերանվանվել է «Լիդիան Արմենիա» ՓԲԸ, ՀՀ բնապահպանության նախարարության «Շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության փորձաքննական կենտրոն» պետական ոչ առևտրային կազմակերպությանն է ներկայացրել ՀՀ Վայոց Ձորի և Սյունիքի մարզերի վարչական սահմաններում գտնվող Ամուլսարի ոսկեբեր քվարցիտների հանքավայրի հանքարդյունահանման համալիրի նախագծի շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության գնահատման հաշվետվություն, որի հիման վրա՝ 2016թ. ապրիլի 29-ին նշված ՊՈԱԿ-ի կողմից տրվել է շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության դրական եզրակացություն:

Մինչդեռ նյութերի նախապատրաստման ընթացքում տվյալներ են ձեռք բերվել առ այն, որ ՀՀ բնապահպանության նախարարության համապատասխան պաշտոնատար անձինք, տեղեկացված լինելով նշված համալիրի շահագործման դեպքում շրջակա միջավայրի քիմիական աղտոտման վտանգավոր ռիսկերի մասին, բնակչությունից դիտավորությամբ թաքցրել են մարդկանց կյանքի և առողջության համար վտանգավոր քիմիական նյութերով շրջակա միջավայրի աղտոտման վերաբերյալ տեղեկությունները:

Նկատի ունենալով, որ նախապատրաստված նյութերում առերևույթ առկա են ՀՀ քրեական օրենսգրքի 282-րդ հոդվածի 1-ին մասով նախատեսված հանցագործության հատկանիշներ` ՀՀ ՔԿ ՀԿԳ քննության գլխավոր վարչությունում  հարուցվել է քրեական գործ։ Մշակվել է քննչական պլան, և ձեռնարկվում են անհրաժեշտ քննչական գործողություններ՝ բազմակողմանի, օբյեկտիվ և լրիվ քննությունն ապահովելու ուղղությամբ։